«اللهم إنی أصبحت أشهدک و کفی بک شهیدا، و أشهد ملائکتک و حملة عرشک و سکان سمواتک و ارضیک، و انبیاءک و رسلک و الصالحین من عبادک و جمیع خلقک، بانک انت الله لا اله الا انت وحدک لا شریک لک، و ان کل معبود من دون عرشک الی قرار الارضین السابعة السفلی باطل ما خلا وجهک الکریم. فانه اعز و اکرم و اجل من ان یصف الواصفون کنه جلاله، او تهتدی القلوب لکل عظمته.
یا من فاق مدح المادحین فخر مدحه، و عدا وصف الواصفین مآثر حمده، و جل عن مقاله الناطقین تعظیم شأنه، صل علی محمد و آله، و افعل بنا ما انت اهله»- تقول ذلک ثلاثاً.
ثم تقول: لا اله الا الله وحده لا شریک له، له الملک و له الحمد، یحیی و یمیت، و هو حی لا یموت، بیده الخیر و هو علی کل شیء قدیر- تقول ذلک احد عشر مرة.
ثم تقول: سبحان الله، و الحمد لله، و لا اله الا الله و الله اکبر، ماشاءالله، لا حول و لا قوة الا بالله، الحلیم الکریم، العلی العظیم، الرحمن الرحیم، الملک الحق المبین، عدد خلق الله، و زنة عرشه، و ملئ سماواته و ارضه، و عدد ما جری به قلمه، و احصاه کتابه، و رضا نفسه- تقول ذلک احد عشر مرة.
ثم تقول: اللهم صل علی محمد و اهل بیته المبارکین، و صل علی جبرئیل و میکائیل و اسرافیل و حملة عرشک، و الملائکة المقربین، صل اللهم علیهم حتی تبلغهم الرضا، و تزیدهم بعد الرضا، مما أنت أهله، یا أرحم الراحمین.
اللهم صل علی ملک الموت و أعوانه، و رضوان و خزنة الجنان، و صل علی مالک و خزنة النیران، اللهم صل علیهم حتی تبلغهم الرضا و تزیدهم بعد الرضا، مما أنت أهله، یا أرحم الراحمین.
اللهم و صل علی الکرام الکاتبین، و السفره الکرام البررة، و الحفظة لبنی آدم، و صل علی ملائکة السماوات العلی، و ملائکة الارضین السابعة السفلی، و ملائکة اللیل و النهار، و الأرضین و الأقطار و البحار و الأنهار، و البراری و القفار، و صل علی ملائکتک الذین أغنیتهم عن الطعام و الشراب بتقدیسک، اللهم صل علیهم حتی تبلغهم الرضا و تزیدهم بعد الرضا، مما أنت أهله، یا أرحم الراحمین.
اللهم و صل علی أبی آدم و امی حواء، و ما ولدا من النبیین و الصدیقین و الشهداء و الصالحین، صل اللهم علیهم حتی تبلغهم الرضا و تزیدهم بعد الرضا، مما أنت أهله، یا أرحم الراحمین.
اللهم صل علی محمد و علی اهل بیته الطیبین، و علی اصحابه المنتجبین و ازواجه المطهرین، و علی ذریه محمد و علی کل نبی بشر بمحمد، و علی کل نبی ولد محمدا، و علی کل مراة صالحة کفلت محمدا، و علی کل من صلاتک علیه رضا لک و رضا لنبیک محمد، صل اللهم علیهم حتی تبلغهم الرضا و تزیدهم بعد الرضا مما انت اهله، یا ارحم الراحمین.
اللهم صل علی محمد و آل محمد، و بارک علی محمد و آل محمد، و ارحم محمدا و آل محمد، کما صلیت و بارکت و رحمت علی ابراهیم و آل ابراهیم انک حمید مجید، اللهم اعط محمدا الوسیلة و الفضل و الفضیلة و الدرجة الرفیعة.
اللهم صل علی محمد و آل محمد کما امرتنا ان نصلی علیه، اللهم صل علی محمد و آل محمد بعدد من صلی علیه، اللهم صل علی محمد و آل محمد بعدد کل صلاة صلیت علیه.
اللهم صل علی محمد و آل محمد بعدد کل حرف فی صلاة صلیت علیه اللهم صل علی محمد و آل محمد بعدد شعر من صلی علیه، اللهم صل علی محمد و آل محمد بعدد شعر من لم یصل علیه.
اللهم صل علی محمد و آل محمد بعدد نفس من صلی علیه، اللهم صل علی محمد و آل محمد بعدد نفس من لم یصل علیه، اللهم صل علی محمد و آل محمد بعدد سکون من صلی علیه، اللهم صل علی محمد و آل محمد بعدد سکون من لم یصل علیه.
اللهم صل علی محمد و آل محمد بعدد حرکة من صلی علیه؛ اللهم صل علی محمد و آل محمد بعدد حرکاتهم و دقائقهم و ساعاتهم، و عدد زنة ذر ما عملوا او لم یعملوا، او کان منهم او یکون الی یوم القیامة.
اللهم لک الحمد و الشکر، و المن و الفضل، و الطول و النعمة، و العظمة و الجبروت، و الملک و الملکوت، و القهر و الفخر، و السؤدد و السلطان، و الامتنان و الکرم، و الجلال و الجبر، و التوحید و التمجید، و التهلیل و التکبیر، و التقدیس و العظمة، و الرحمة و المغفرة و الکبریاء. و لک ما زکی و طاب من الثناء الطیب، و المدح الفاخر و القول الحسن الجمیل، الذی ترضی به عن قائله و ترضی به ممن قاله، و هو رضا لک.
فتقبل حمدی بحمد اول الحامدین، و ثنائی بثناء اول المثنین، و تهلیلی بتهلیل اول المهللین، و تکبیری بتکبیر اول المکبرین، و قولی الحسن الجمیل بقول اول القائلین المجملین المثنین علی رب العالمین، متصلا ذلک کذلک من اول الدهر الی یوم القیامة.
و بعدد زنة ذر الرمال و التلال و الجبال، و عدد جرح ماء البحار، و عدد قطر الامطار، و ورق الاشجار، و عدد النجوم، و عدد زنة ذلک، و عدد الثری و النوی و الحصی، و عدد زنة ذر السماوات و الارض، و ما فیهن و ما بینهن و ما تحتهن، و ما فوق ذلک، من لدن العرش الی قرار الارض السابعة السفلی، و عدد حروف الفاظ اهلهن، و عدد ازمانهم و دقائقهم و سکونهم و حرکاتهم و اشعارهم و ابشارهم، و عدد زنة ما عملوا او لم یعملوا، او کان منهم او یکون الی یوم القیامة.
اعیذ اهل بیت محمد صلی الله علیه و آله، و نفسی و مالی و ذریتی و اهلی و ولدی و قراباتی و اهل بیتی، و کل ذی رحم لی دخل فی الاسلام و جیرانی و اخوانی، و من قلدنی دعاء او اسدی الی برا، او اتخذ عندی یدا من المؤمنین و المؤمنات، بالله و باسمائه التامة الشاملة الکاملة التی لا یجاوزهن بر و لا فاجر، و بامالکتاب و خاتمتة و ما بینهما، من سورة شریفة و آیة محکمة، و شفاء و رحمة، و عوذة و برکة، و بالتوراة و الانجیل و الزبور، و بصحف ابراهیم و موسی و بکل کتاب انزل الله، و بکل رسول ارسل الله، و بکل حجة اقامها الله، و بکل برهان اظهره الله، و بکل نور اناره الله، و بکل آلاء الله و عظمته، اعیذ و استعیذ بالله من شر کل ذیشر و من شر ما اخاف و احذر، و من شر ما ربی تبارک و تعالی منه اکبر، و من شر فسقة الجن و الانس، و الشیاطین و السلاطین، و ابلیس و جنوده و اشیاعه و اتباعه، و من شر ما فی النور و الظلمة، و من شر ما دهم او هجم، و من شر کل هم و غم و آفة و ندم، و من شر ما ینزل من السماء و ما یعرج فیها، و من شر ما یلج فی الارض و ما یخرج منها، و من شر کل دابة ربی آخذ بناصیتها، ان ربی علی صراط مستقیم، فان تولوا فقل حسبی الله لا اله الا هو علیه توکلت، و هو رب العرش العظیم.» (5)
پروردگارا! (شب را) صبح کردم و در این صبحگاه تو را شاهد می گیرم- و مرا شهادت و گواهی تو کفایت می کند- همچنین فرشتگان، و حاملان عرش و ساکنان آسمانها و زمینها، پیامبران و رسولان، بندگان صالح و تمام مخلوقات را شاهد می گیرم به اینکه شهادت دهم که معبودی جز تو نیست، یگانه و بی شریکی؛ و آنچه غیر از تو عبادت شود همگی موهوم و باطل است.
همانا برتر و بزرگوارتر و بالاتر از آن است که توصیفکنندگان قادر به وصف واقعیت بزرگی و جلالش باشند و یا قلبها عظمت آن را دریابند.
سپس سه مرتبه می گویی:
«ای آنکه مدح و توصیف او بالاتر از وصف مداحان، و اسباب ثنا و سپاسش فراتر از ستایش ستایشگران، و عظمت و کبریای او بالاتر از گفتار گویندگان است، بر محمد و خاندان او درود فرست، و برای من آن را انجام ده که از چون تویی انتظار می رود».
و بعد از آن یازده مرتبه می گویی:
«نیست معبودی جز خدای یگانه بی شریک، حکومت مطلق و تمام حمد و ستایش مخصوص اوست، زندگی می بخشد و می میراند، اوست که حیات دائم دارد و مرگ در او راه ندارد، کلید همه خیرها به دست اوست و او بر همه چیز قادر و تواناست».
و سپس یازده مرتبه می گویی:
«پاک و منزه است خداوند، حمد و ستایش مخصوص اوست، نیست معبودی به جز او و بزرگتر از آن است که در وصف آید، هر چه بخواهد همان می شود، نیرو و توانی نیست مگر به خواست و اراده او که بردبار، کریم، برتر و بزرگ است. بخشنده و مهربان است، همو که فرمانرواست، حق است و بیان کننده حق و باطل و جدا کننده آنها از هم، به تعداد آفریدگان و سنگینی عرش و تمام آسمان و زمین، و هر آنچه که قلمش بر آن جاری، و کتابش آن را شمرده برای خود پسندیده، او را تسبیح می گویم».
و بعد می گویی:
خداوندا! بر محمد و خاندان با برکت او درود فرست، و جبرئیل، میکائیل، اسرافیل، حاملان عرش و فرشتگان مقربت را نیز درود فرست، خدایا! بر همگی آنان درود و رحمت خود را نثار فرما تا آنجا که آنان را به مقام «رضا» برسانی و بعد از آن، به هراندازه که خود شایسته آنی بر آن بیفزا، ای رحم کنندهترین رحم کنندگان.
خداوندا! بر فرشته مرگ و دستیاران او، و بر رضوان و نگهبانان بهشت، و بر مالک و مأموران دوزخ درود فرست، خداوندا! بر همگی آنان درود و رحمت خود را نثار فرما تا آنجا که آنان را به مقام «رضا» برسانی و پس از رضا به هر اندازه که خود شایسته آن هستی بر آن بیفزا، ای رحم کننده ترین رحم کنندگان.
خداوندا! بر ثبت کنندگان اعمال، و بر نمایندگان و فرستادگان نیکوکار، و نگهبانان فرزندان آدم درود فرست، و بر فرشتگان آسمان بالا و فرشتگان زمین های هفت گانه پایین، و فرشتگان شب و روز، زمین و کرانه های آن، دریاها و رودخانه ها، صحراها و دشتها، و بر آن گروه از فرشتگانت که به وسیله پرستش و ستایشت از خوردن غذا و آب بی نیازشان ساخته ای درود فرست، خدایا! بر همگی آنان درود فرست و رحمت خویش را نصیبشان فرما تا آنجا که آنان را به مقام «رضا» برسانی و پس از رضا به هراندازه که خود شایسته آن هستی بر آن بیفزا، ای رحم کننده ترین رحم کنندگان.
خداوندا! و بر پدرمان حضرت آدم و مادرمان حوا و پیامبران و صدیقین و شهدا و صالحان درود فرست تا آنجا که آنان را به مقام «رضا» برسانی که راضی شوند، و پس از رضا به هراندازه که خود شایسته آن هستی بر آن بیفزای، ای رحم کننده ترین رحم کنندگان.
خداوندا! بر محمد و اهل بیت پاک او، و بر یاران برگزیده اش، و همسران پاکش، و بر ذریه محمد، و بر هر پیامبری که به آمدن محمد صلی الله علیه و آله نوید داده، و پیامبرانی که در سلسله اجداد او قرار می گیرند، و بر هر بانوی صالحه ای که سرپرستی و کفالت محمد را بر عهده گرفت، درود فرست و بر آنانی درود فرست که در فرستادن درود بر آنان خوشنودی تو و پیامبرت محمد حاصل شود، خدایا! بر ایشان درود و رحمت خود را نثار نما تا آنجا که راضی شوند، و بعد از آن به هراندازه که شایسته توست بر آن بیفزا،ای رحم کننده ترین رحم کنندگان.
خداوندا! همانند درود، برکت و رحمتی که نثار ابراهیم علیه السلام نمودی، بر محمد و خاندان او درود فرست، و همان طور بر محمد و خاندان محمد برکت ده. و همانند آنان رحمت خود را نثار ایشان فرما همانا تو ستایش شده و بزرگوار هستی. خدایا! بر محمد وسیله برتری، فضیلت و مقام رفیع عطا بفرما.
خداوندا! بر محمد و خاندان او درود فرست همان طور که به ما دستور داده ای بر او درود فرستیم، خداوندا! بر محمد و خاندان او درود فرست به تعداد همه کسانی که بر او درود فرستادند، خداوندا! بر محمد و خاندان او درود فرست به تعداد همه درودهایی که تو بر او فرستاده ای.
خداوندا! بر محمد و خاندان او به تعداد حروف به کار رفته در درودی که تو بر او می فرستی درود فرست، خداوندا! به تعداد موهای کسانی که بر او درود فرستاده اند، بر محمد و خاندانش درود خود را نثار نما، خداوندا! به تعداد موهای کسانی که بر او درود و صلوات نثار نمی کنند، بر محمد و خاندانش درود فرست.
خداوندا! به عدد نفسهای کسانی که بر او صلوات فرستادند و به عدد نفس آنهایی که از صلوات بر او خودداری می کنند، بر محمد و خاندانش درود بیکران نثار بفرما؛ و به تعداد سکون کسانی که بر او درود فرستاده اند و نیز به تعداد سکون کسانی که بر او درود نمی فرستند، بر محمد و خاندانش درود بیکران نثار بفرما؛ خداوندا! بر محمد و خاندانش به تعداد حرکات آنها و دقایق و ساعاتی که بر آنها گذشته، و به وزن کارهایی که انجام داده یا نداده اند، و به اندازه کارهایی که از آنها صادر شده یا تا روز قیامت خواهد شد، درود فرست.
خداوندا! حمد و شکر، تقدیر و تفضیل، بخشش و نعمت، بزرگی و شکوه، فرمانروایی و پیروزی، شدت و آقایی، سروری و سلطه، بزرگواری و کرم، عظمت و قدرت و جبر، توحید و تمجید، تهلیل و تکبیر، پاکی و رحمت، آمرزش و بزرگی، همه اش از آن توست، و هرگونه ثنا و ستایش خالص، مدح شایسته، و سخن نیکو که از مدعی و گوینده اش راضی شوی به تو اختصاص دارد.
پس حمد و ستایش مرا بپذیر همراه با حمد اولین ستایشگر، و ثنای مرا بپذیر همراه ثنای اولین سپاسگزار، و تهلیل مرا به همراه تهلیل اولین گوینده، و تکبیرم را به همراه تکبیر اولین تکبیر گوینده، و گفتار زیبایم را به همراه اولین ثناگو و گوینده سخن نیکو درباره آفریدگار عالمیان، در حالی که از اولین روز دنیا تا روز قیامت ادامه داشته باشد، و به تعداد و وزن ذرات شنها و تپه ها و کوه ها، و به تعداد جرعه های آب دریاها، و به تعداد قطرات بارانها و برگ درختان، و به تعداد ستارگان و وزن آنها، و به تعداد خاکها و دانه ها و سنگریزه ها، و به تعداد ذرات آسمانها و زمین و آنچه در آنها و بین آنها و زیر آنها و بالای آنهاست از عرش تو تا ژرفای زمینهای هفت گانه، و به تعداد حروف الفاظی که اهل زمین و آسمان به کار می برند، و به تعداد زمانها، دقیقه ها، حرکت و سکونها و موها و پوستهای آنان و به تعداد اعمالی که انجام داده و یا نداده اند، یا آنچه از آنان صادر شده و یا تا روز قیامت از آنان صادر می شود.
خاندان پیامبر صلی الله علیه و آله، جان، مال، فرزندان، خویشان و اهل بیتم، و هر فردی از بستگانم که مسلمان شده، و همسایگان و برادرانم، و هر که از زنان و مردان مؤمن که برای من دعا کرده، یا کار نیکی در حق من انجام داده، یا نعمتی را به من ارزانی داشته، همگی اینها را به خداوند و به اسماء تامش که کامل و شامل همه چیز است و هیچ خوب و بدی بر آنها راه ندارد، پناهنده می دارم، و به قرآن کریم و خاتمیت آن و آنچه که در آن است از سوره شریفه و آیه محکم و شفا و رحمت و پناه و برکت، و به تورات و انجیل و زبور، و به مصحف ابراهیم و موسی، و به هر کتابی که خداوند نازل کرده، و به هر پیامبر که خدا فرستاده، و به هر حجتی که بر پا داشته، و هر برهانی که ظاهر نموده، و به هر نوری که آن را منور نموده، و به تمام نعمتهایی که عطا فرموده و بزرگی آن به خداوند پناه می برم، و پناه می برم و پناه می جویم از شر هر شروری و آنکه از او می ترسم و هراسناکم، و از شر آنچه که خداوند از آنها برتر است، و از شر جن و انس فاسق، و شیاطین و پادشاهان، و ابلیس و سربازان و دوستان و پیروانش، و از شر آنچه در نور و ظلمت است، و از شر آنچه هجوم آورد، و از شر هم و غم و آفت و پشیمانی، و از شر آنچه از آسمان فرود می آید یا به آسمان می رود، و از شر آنچه داخل زمین شده و از آن خارج می شود، و از شر هر جنبنده ای که خداوند متعال زمام او را در دست دارد، به او پناه می برم، پس به درستی که پروردگارم بر صراط مستقیم است، پس اگر روی گرداندند بگو: خداوند مرا کفایت کند، معبودی جز او نیست، بر او توکل می کنم که او پروردگار عرش عظیم است.
(5) مصباح المتهجد، ص 194 – 202؛ مصباح کفعمی، ص 72 – 77؛ بلد الامین، ص 55 (حاشیه).
این دعا تا زمان امام باقر علیه السلام به دعای «حریق» معروف نبوده تا این که در زمان ایشان آتشسوزی بزرگی رخ داد و در این آتشسوزی همه خانهها سوختند مگر خانه امام سجاد علیه السلام، وقتی فرزندشان امام باقر علیه السلام علت این امر را جویا شد، امام سجاد علیه السلام فرمودند: من این دعا را که سری از اسرار رسولالله صلی الله علیه و آله است قرائت کردم و خداوند خانه ما را از آتش محفوظ داشت.
از آن تاریخ این دعا به عنوان دعای حریق مشهور گردید.