از جمله شرایط تشکیل خانواده، تناسب و کفو بودن عروس و داماد با یکدیگر است و بدون مراعات این مسأله مهم عرفی و شرعی، زندگی مشترک آتی برای زوجین ممکن است لذت، شیرینی، صفا و صمیمیت نداشته باشد.
حضرت فاطمه علیها السلام، با آن مقام عصمت و کمالات بی نظیرش، کفو و همتایی جز مولای متقیان نداشت و هیچ شخص و شخصیتی به استثنای آن حضرت، صلاحیت این مقام منیع و ارزشمند را نداشته است.
در این زمینه روایاتی آمده است، که اینک توجه شما را به چند حدیث از آنها جلب می کنیم:
قال رسول اللَّه صلی اللّه علیه و آله: "ابشرک یا عماه! ان اللَّه ایدنی بسید الوصیین فجعله کفوا لفاطمة ابنتی." (8)
پیامبر خدا صلی اللَّه علیه و آله در مورد شأن و عظمت مولای متقیان علی علیه السلام خطاب به عمویش عباس فرمودند: مژده باد بر تو ای عمو! خداوند مرا به وجود سرور اوصیا (علی علیه السلام) کمک کرد و او را کفو و همتای دخترم فاطمه علیها السلام قرار داد.
عن ابی عبداللَّه علیه السلام: "لولا ان اللَّه خلق امیرالمؤمنین لفاطمة ما کان لها کفو علی الارض". (9) .
حضرت امام صادق علیه السلام می فرمایند: اگر این نبود که خداوند امیرالمؤمنین علیه السلام را برای فاطمه علیها السلام آفریده است، در روی زمین کفو و همتایی برای او پیدا نمی شد.
قال رسول اللَّه صلی اللَّه علیه و آله: "هبط علی جبرئیل فقال: یا محمد! ان اللَّه جل جلاله یقول: لو لم اخلق علیا لما کان لفاطمة ابنتک کفو علی وجه الارض آدم فمن دونه". (10) .
چون پیامبر خدا صلی اللَّه علیه و آله شنیدند بعضی ها از اینکه آن حضرت خواستگاری آنان را در مورد حضرت فاطمه علیها السلام نپذیرفته ناراحتند، فرمود: جبرئیل نزد من آمد و گفت ای محمد! خداوند می فرماید اگر علی علیه السلام را نمی آفریدم، برای دخترت فاطمه علیها السلام همتایی در روی زمین پیدا نمی شد، خواه آدم و یا سایر مردم بعد از او.
عن النبی صلی اللَّه علیه و آله: "یا فاطمه! ان اللَّه امرنی فانکحتک اقدمهم سلماً. و اکثرهم علماً، و اعظمهم حلماً، و ما زوجتک الا بامر من السماء، اما علمت انه اخی فی الدنیا و الاخرة." (11) .
پیامبر خدا صلی اللَّه علیه و آله پس از ازدواج فاطمه علیها السلام با امیرالمؤمنین به او فرمودند: یا فاطمه! خداوند به من دستور داد تا تو را به ازدواج شخصی درآورم که ایمانش به من از همه کس جلوتر است و علم او بر دیگران افزون و حلم و بردباریش بزرگتر. این را بدان که ازدواج تو با علی به امر خدا بود، زیرا علی علیه السلام در دنیا و آخرت برادر من است.
در مجموع از این احادیث استفاده می کنیم که مقام و منزلت حضرت فاطمه علیها السلام بی نظیر است و تنها کفو و همتای وی برای زندگی مشترک، مولای متقیان امیرالمؤمنین علیه السلام بوده است و اگر خداوند علی علیه السلام را نمی آفرید، کسی شایستگی همسری فاطمه علیه السلام را نداشت.
در قسمتی از حدیث ابوایوب انصاری آمده است که: پیامبر صلی الله علیه و آله به فاطمه علیها السلام فرمود: ای فاطمه! خداوند- جل ذکره- نظری به زمین انداخت و از اهل آن شوهرت را برگزید، و به من وحی نمود که تو را به ازدواج وی درآوردم،
"أما علمت یا فاطمة، ان لکرامة الله ایاک زوجک أقدمهم سلماً، و اعظمهم حلماً، و أکثرهم علماً." (12) .
ای فاطمه! مگر نمی دانی که از کرامت خدا نسبت به تو، این است که تو را به ازدواج اولین شخص در قبول اسلام و بردبارترین و عالمترین شخصیت درآورد.
ابن عباس می گوید رسول الله صلی الله علیه و آله فرمود:
"ان الله- تبارک و تعالی- آخی بینی و بین علی بن ابی طالب، و زوجه ابنتی من فوق سبع سماواته، و اشهد علی ذلک مقربی ملائکته..." (13) .
خداوند- تبارک و تعالی- از بالای آسمان های هفتگانه اش میان من و علی بن ابی طالب عقد اخوت بست، و دخترم را به ازدواج وی درآورد، و ملائکه مقربش را بر آن شاهد گرفت...
مروزی از جابر بن عبد الله نقل کرده: چون رسول الله صلی الله علیه و آله فاطمه را به عقد علی درآورد، عده ای از قریش خدمت ایشان رسیده و عرض کردند: شما با مهریه مختصری دخترت را به ازدواج علی درآوردید. حضرت فرمود: من او را به ازدواج علی درنیاوردم، "ولکن الله- عز و جل- زوجه لیلة اسری بی عند سدرة المنتهی..." (14) ؛ بلکه خداوند- عزوجل- آن شبی که به معراج برده شدم، نزد سدرة المنتهی این ازدواج را واقع ساخت.
شیخ طوسی در امالی به سندش از علی علیه السلام روایت کرده:
روزی رسول خدا صلی الله علیه و آله به دنبال من می گشت، پس گفت: ای ام ایمن! آیا می دانی برادرم کجاست؟ ام ایمن گفت: برادرت چه کسی است؟ فرمود: علی علیه السلام، گفت: ای رسول خدا! آیا دخترت را به ازدواج برادرت درآوردی؟! فرمود: بله، اما به خداوند سوگند ای ام ایمن، او را به همسری مردی درآوردم که کفوی شریف و آبرومند در دنیا و آخرت است و او از مقربان می باشد. (15)
شیخ صدوق در کتاب معانی الاخبار از حضرت موسی بن جعفر علیهما السلام روایت می کند که فرمود:
زمانی رسول خدا نشسته بود، ملکی به حضور آن حضرت مشرف شد که دارای بیست و چهار صورت بود.
رسول اکرم به او فرمود: ای حبیب من جبرئیل! من تا به حال تو را با این صورت ندیده بودم؟
گفت: من جبرئیل نیستم، بلکه نام من "محمود" است. خدا مرا فرستاده که نور را برای نور تزویج نمایم.
پیغمبر خدا فرمود: که را برای که تزویج کنی؟
گفت: فاطمه را برای علی، هنگامی که آن ملک مراجعت نمود، دیدند در میان دو کتف او نوشته بود: محمد رسول خدا و علی جانشین اوست. پیغمبر خدا به وی فرمود: چند وقت است که این عبارت در میان دو کتف تو نوشته شده است؟
گفت: بیست و چهار هزار سال قبل از اینکه حضرت آدم آفریده شود. (16) .