چگونه می توان بین حدیث معروف فاطمه زهرا سلام الله علیها که می فرمایند: «بهترین زن کسی است که مردی او را نبیند و او مردی را نبیند» و انجام وظایف اجتماعی جمع کرد؟
ممکن است در این حدیث اشاره به زنانی باشد که مسؤولیت خاصّی در جوامع نداشتند. لذا خود فاطمه زهرا سلام الله علیها، زمانی که احساس مسؤولیت فرمودند، هم به مسجد رفتند برای خطبه خواندن و هم برای کمک کردن به پدر بزرگوارشان هنگامی که پیشانیشان شکسته بود به میدان جنگ احد رفتند؛ و دختران حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها هم در مواقع مختلف اقدام به خواندن خطبه کردند، در کربلا، در کوفه، در شام و در مدینه.
مجموع این ها نشان می دهد، وقتی زنان مسؤولیتی بر عهده گرفتند، می توانند در صحنه اجتماع ظاهر شوند؛ منتها با رعایت تمام جهات شرعی در اجتماع.
اگر منظور از حدیث، ممنوعیت فعالیت های اجتماعی زنان باشد، چگونه با سایر آموزه های دینی سازگار خواهد بود که ناچار زنان باید خودکفا باشند و از مراجعه به مردان به جز موارد اضطرار منع شده اند؛ مثلاً اگر خواهر پزشک نداشته باشیم به ناچار باید نزد پزشک مرد رفت و آنگاه اگر نیاز به لمس کردن باشد، حرام است. پس اگر اسلام این کار را جز در موارد اضطرار حرام دانسته است، باید طبق قاعده بانوان، پزشک و متخصص داشته باشیم .
بنابراین مقصود از حدیث مذکور و نیز آنچه که از محتوای آن استفاده می شود، نکوهش از اختلاط زنان با مردان در روابط اجتماعی، غفلت زنان از وظایف مهم مادری و تربیتی و آنچه که باعث انسجام و حفظ روابط خانوادگی می شود، است. (1)
(1) بخشی از پاسخ از آیت الله مکارم شیرازی.