فاطمه علیها السلام را از آن رو فاطمه نامیدند که پروردگار از دانش خود آن قدر به او نوشاند که از هر استادی بی نیاز شد. (1)
فاطمه علیها السلام به علی علیه السلام گفت: نزدیک بیا تا تو را از آن چه واقع شده و آن چه اکنون می شود و آن چه تا روز قیامت واقع خواهد شد، با خبر کنم. (2)
فاطمه علیها السلام را بدان سبب بتول نامیدند که از نظر فضل و دین و حسب، سرآمد تمامی زنان بود. (3)
براستى خداى متعال ده چیز را به ده نفر از زنان مرحمت کرد: توبه را به حوا همسر آدم علیه السلام... و علم را به فاطمه سلام اللَّه علیها همسر على مرتضى صلوات اللَّه علیه.(4)
زنی خدمت زهرا علیها السلام رسید و مسایل دینی بسیاری پرسید. زهرا علیها السلام همه را پاسخ داد و در پایان با گشاده رویی گفت: هر گاه سؤالاتی داشتی بیا و بپرس. همه را پاسخ خواهم گفت. (5)
از برخی روایت ها استفاده می شود که زهرا علیها السلام از سوی پدرش مرجع پاسخ گویی به پرسش ها و مسایل زنان بوده است.
اما بهترین نمونه و شاهد بر علم بی کران زهرا علیها السلام همان خطبه ها و سخنرانی های اوست. به ویژه خطبه آن حضرت در مسجد مدینه در مقابل مهاجر و انصار، در احتجاج با ابوبکر. این خطبه همتا و هم پای برخی خطبه هایی است که امیرالمؤمنین بیست و پنج سال بعد برای اهل کوفه می خواند. می توان بند بند این خطبه را با فقرات برخی خطبه های نهج البلاغه مقایسه کرد تا به عمق این معنا و صحت این ادعا پی برد، هم چنان که می توان دعاهای وارده از زهرا علیها السلام و مضامین بلند آن را با ادعیه وارده از علی علیه السلام و دیگر امامان معصوم مقایسه کرد تا باز هم به همین نتیجه رسید. (6) بی جهت نیست که آن حضرت را «ام الفضایل» و «ام العلوم» (7) می نامند.
به راستی که ما را از علوم و فضایل بی کران زهرا علیها السلام و از هدایت و معارف بلند او محروم ساختند.
(1) بحارالانوار، ج 43، ص 13.
(2) «نادت فاطمة ادن لاحدثک بما کان و بما هو کائن و بما لم یکن الی یوم القیامة حین تقوم الساعة» بحارالانوار، ج 43، ص 8، ح 11.
(3) «سمیت فاطمة علیها السلام البتول لانقطاعها عن نساء زمانها فضلا و دینا و حسبا» بحارالانوار، ج 43، ص 15، ح13.
(4) انّ اللَّه تعالى أعطى عشرة أشیاء لعشرة من النساء: التوبة لحوّا زوجة آدم... والعلم لفاطمة زوجة المرتضى (بحارالانوار، ج 43، ص 34. )
(5) بحارالانوار، ج 2، ص 3.
(6) وحی و رهبری، آیت الله جوادی آملی، مقاله سوم، حضرت زهرا علیها السلام، ص 225 «همتایی امیرالمؤمنین و صدیقه کبری در تبیین معارف الهی».
(7) ریاحین الشریعة، ص 9. این دو از کنیه های آن حضرت است.