سبک و سیره ریحانه پیامبر در زندگی، هماهنگی و همدلی و همراهی با همتای گرانقدر خویش، فروتنی و تواضع و ادب انسانی در برابر آن حضرت و حرف شنوی و فرمانبرداری و مدیریت پذیری و شایسته سالاری بود؛ چرا که بر این باور بود که زنان خردمند و شایسته کردار، راه هماهنگی و فروتنی و مدیریت پذیری از همتا و همسر شایسته و حق شناس خویش را برمی گزینند و یار و غمخوار و همراه و همدل او می گردند و بسان پروانه بر گرد شمع وجود آزاد مرد زندگی خویش در راه حق و عدالت و آزادگی می چرخند، درست همان گونه که مردان راستین در زندگی بسان شمعی می سوزند تا روشنی بخش زندگی در نظام خانواده و هدفها و آرمان های والای انسانی و باورهای مقدس و عادلانه خویش و همتا و شریک و هم پرواز زندگی خویش گردند.

آن حضرت با اینکه از سویی در ابعاد گوناگون زندگی فردی، خانوادگی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، هنری، اخلاقی، سیاسی، حقوقی، پیشوا و پیشتاز و ممتاز و هم سنگ و هم وزن امیرمؤمنان بود، و از دگر سو از موقعیت والای معنوی و جایگاه رفیع اجتماعی و پایگاه پرفراز خانوادگی بهرهای بینظیر داشت، با این وصف، نه تنها در قلمرو زندگی، به ویژه نظام خانه و خانواده، خویشتن را با همتای خویش هماهنگ و همراه میخواست، بلکه در شرایط حساس و سرنوشت ساز، از دیدگاه و موضع خویش به احترام آن حضرت می گذشت و در برابر او فروتنی پیشه می ساخت و با عنایت به شرایط و وضعیت خاص آزاد مرد روزگارش، حرف او را می شنید و به دیدگاه او بها می داد و نظر او را بر خویش مقدم می داشت.

نمونه ها:

دو مرد زورمند نظام سقیفه پس از انحصار قدرت و امکانات و سرکوب و ایجاد اختناق، برای رفع و رجوع عملکرد خویش، با نقشه ای به دیدار ریحانه پیامبر شتافتند، اما آن خداوندگار درایت و ژرف نگری، آنان را نپذیرفت و از در خانه بازگردانید و اعلان فرمود که با شیوه استبدادی آنان سخت مخالف است و از حق کشی و زورمداری آنان به خدا شکایت خواهد برد؛ مگر اینکه راه خویش را تغییر دهند و حقوق و آزادی و امنیت مردم را به رسمیت شناسند و حق را به حقدار بسپارند.

آنان شکست خورده بازگشتند و به امیرمؤمنان پناه بردند و از او تقاضای دیدار با ریحانه پیامبر را نمودند و به همراه او به در خانه آمدند.

فاطمه علیها السلام با اینکه سیاست خردمند انه و موضع شهامتمندانه اش را اعلان فرموده بود، با تعمق در شرایط و موقعیت همتای گرانقدر خویش، با کمال فروتنی و فرمانبرداری در برابر طرح موضوع از سوی امیرمؤمنان فرمود: علی جان! خانه خانه توست و آزاد زن خانه ات، همسر و همتای تو؛ پس هر آنچه به مصلحت می دانی انجام ده.

«البیت بیتک و الحرة زوجتک....» (1)

به هنگامه یورش دژخیمان استبداد به کانون وحی و رسالت و جلب امیرمؤمنان به مسجد برای بیعت اجباری، ریحانه قهرمان پیامبر دلیرانه از حق و عدالت و همتا ی گران قدرش دفاع کرد و هرگز از دبدبه و مانور استبداد نهراسید و به خانه بازنگشت؛ اما هنگامی که پیام امیرمؤمنان به وسیله سلمان رسید که به خانه برگردد، فرمود: «اذا ارجع و اصبر و اسمع و اطیع».

خود آن حضرت به امیرمؤمنان می فرماید: «یابن عم، ما عهدتنی کاذبة و لا خائنة و لا خالفته منذ عاشرتنی»؛ علی جان! به یقین، مرا در زندگی خویش همواره راستگو و درستکردار و امانت پیشه یافتی و هرگز تو را مخالفت و نافرمانی نکردم؛ آیا سبک و سیرهام جز این بوده است؟!

و همتای گرانقدرش این سبک و سیره را گواهی می کند و می فرماید: فاطمه جان! تو داناتر، پروا پیشهتر، گرامی تر و خداترس تر از آن هستی که من تو را جز آنچه گفتی بنگرم. (2)

امیرمؤمنان در این مورد از جمله می فرمود:

«فوالله ما اغضبتها...و لا اغضبتنی و لا عصت لی امرا...»؛

به خدای سوگند که در زندگی مشترک من و ریحانه پیامبر، عشق و صفایی حاکم بود که نه هرگز من او را به خشم آوردم و یا به کاری که نمی پسندید، وادار کردم و نه او مرا هیچ گاه خشمگین ساخت و یا نافرمانی کرد؛ نه، هرگز! او به گونه ای بود که با نظاره بر او، غم و اندوه از گستره دلم زدوده میشد و نسیم آرامش وزیدن می گرفت.