از محمد بن ابی بکر رحمة الله پرسیده شد: آیا ملائکه غیر از انبیا با کس دیگر نیز گفتگو می کنند؟ گفت بله، حضرت مریم پیامبر نبود در حالی که ملائکه با او سخن گفتند، و ساره همسر حضرت ابراهیم ملائکه را دید و آنها به وی درباره ی اسحاق و پس از او درباره ی یعقوب بشارت دادند در صورتی که او نیز پیامبر نبود، و فاطمه علیها السلام نیز با وجود اینکه پیامبر نبود ولی فرشتگان با او سخن می گفتند. (9)
امام صادق علیه السلام فرمود:
فاطمه علیها السلام از آن جهت محدثه نامیده شد که فرشتگان بر او فرود می آمدند و با او گفتگو می کردند همان گونه که با مریم بنت عمران گفتگو می کردند، آنها به فاطمه می گفتند: ای فاطمه! همانا خداوند تو را برگزیده، و از پلیدی ها تطهیر نموده، و تو را بر زنان دو عالم برتری داده است، پس ای فاطمه! خدایت را سپاسگزار بوده وی را عبادت نما. (10) آنها با یکدیگر گفتگو می کردند، شبی فاطمه (س) به آنها گفت: آیا آنکه در این آیه، نسبت به زنان دو عالم، فضیلت و برتری داده شده، مریم دختر عمران نبوده است؟
فرشتگان گفتند: مریم بزرگ و برگزیده ی زنان زمان خود بوده ولی خداوند تو را بر تمامی زنان دو عالم از اولین تا آخرین ایشان برتری بخشیده است. (11)
این روایت را عده ای از دانشمندان نقل کرده اند. در برخی از احادیث تصریح شده است به اینکه: جبرئیل هم صحبت حضرت صدیقه سلام الله علیها بوده است. روایات وارده در این موضوع صریحاً حاکی از این است که بعد از رحلت پیامبراکرم از خداوند متعال برای تسلی خاطر حضرت زهرا علیها السلام، فرشتگان را هم صحبت و مأنوس او گردانید، و در این مورد حضرت صادق می فرماید:
«... ان فاطمه مکثت بعد رسول الله خمسة و سبعین یوما و قد کان دخلها حزن شدید علی ابیها، و کان جبرئیل یاتیها فیحسن عزاها علی ابیها، و یطیب نفسها، و یخبرها عن ابیها و مکانه و یخبرها بما یکون بعدها فی ذریتها، و کان علی یکتب ذلک فهذا مصحف فاطمة». (12) .
«فاطمه (س) بعد از رحلت پیامبر اکرم بیش از 75 روز زنده نماند، و غم جانسوز داغ پدر قلب او را لبریز کرده بود، به این جهت جبرئیل پی در پی به حضورش می آمد و او را در عزای پدر سلامت باد می گفت، و تسلی بخش خاطر غمین زهرا بود؛ و گاه از مقام و منزلت پدر بزرگوارش سخن می گفت، و گاه از حوادثی که بعد از رحلت او بر ذریه اش وارد می گردید خبر می داد؛ و امیرالمؤمنین سلام الله علیه نیز آنچه جبرئیل املاء می کرد همه را به رشته ی تحریر در می آورد، و مجموعه ی این سخنان است که به مصحف فاطمه (س) موسوم گردید».
روایت دیگری در کتاب کافی، از حضرت صادق سلام الله علیه به این شرح نقل شده است:
«ان الله تبارک و تعالی لما قبض نبیه دخل علی فاطمة من وفاته من الحزن ما لا یعلمه الا الله عز و جل، فارسل الیها ملکا یسلی منها غمها و یحدثها....». (13) .
«هنگامی که خدای تعالی پیامبرش را قبض روح فرمود، از غمهای گرانباری که قلب زهرا را در مصیبت پدرش فراگرفت، جز خدای عز و جل کسی آگاه نبود. به این جهت حق تعالی فرشته ای را مونس زهرا سلام الله علیها فرمود که تسلی بخش غمهای او و هم صحبت او در تنهایی او باشد.»
در زیارت آن حضرت نیز وارد شده است:
«السلام علیک ایتها التقیة النقیة، السلام علیک ایتها المحدثة العلیمة». (14) .
(9) کشف الغمة، ج 2، ص 94؛ بحارالانوار، ج 26، ص 79؛ بحارالانوار، ج 43، ص 79.
(10) اصل آیه ی قرآن چنین است: «یا مریم ان الله اصطفاک و طهرک و اصطفاک علی نساءالعالمین یا مریم اقنتی لربک واسجدی و ارکعی مع الراکعین» سوره ی آل عمران، آیه ی 42 و 43.
(11) علل الشرایع، ج 1، ص 182؛ جلاءالعیون شبر، ج 1، ص 150؛ بحارالانوار، ج 43، ص 78؛ دلائل الامامة، ص 10 و 11.
(12) اصول کافی، ج 1، ص 241؛ بصائر الدرجات، ص 153-154؛ بحارالانوار، ج 22، ص 546.
(13) اصول کافی، ج 1، ص 240؛ بحارالانوار، ج 22، ص 545.
(14) اقبال الاعمال، ص 624؛ بحارالانوار، ج 97، ص 195.