زهرا علیها السلام در برابر پافشاری خلیفه در غصب فدک، تصمیم گرفت در حضور مسلمانان و در مسجد پیامبر صلی الله علیه و آله او را استیضاح نماید و حق خویش را اثبات و توطئه را افشا نماید، و برای این منظور همراه گروهی از بانوان خاندان خود به مسجد آمد و در خطبه ای بسیار فصیح و شیوا حقایق را بیان فرمود، خطبه زهرا علیها السلام در این مجلس روشنگر واقعیاتی است که بلافاصله پس از وفات پیامبر در جامعه اسلامی رخ داده است. خطبه و محاجه زهرا علیها السلام هم بیانگر فضیلت بانوی بانوان و علم و عصمت الهی اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله است و هم نشان دهنده بازیهای سیاسی برای غصب خلافت و محروم و منزوی کردن امیر مؤمنان علی علیه السلام و هم گزارشگر رفتار امت پس از پیامبر و نافرمانی و سستی آنان در اجرای اوامر الهی و دستورات پیامبر صلی الله علیه و آله.
خطبه زهرا علیها السلام از مستندترین و معتبرترین روایاتی است که شیعیان بر آن اتفاق دارند و بسیاری از علماء و دانشمندان اهل تسنن نیز همه یا قسمتهایی از آن را نقل کرده اند، و یا در مؤلفات خود به آن اشاره نموده آن را معتبر شمرده اند. و مؤلف کتاب «ریاحین الشریعه» 17 نفر از آنان را نام می برد.