شخصیت و کمال ساره در آن همه خدمت و پذیرایی از میهمانان همسرش حضرت ابراهیم علیه السلام بود، به طوری که او همواره برای خدمت به میهمانان سرپا بود و قرآن در وصف این بانوی نیکوکار و میهمان نواز می فرماید:
«وَ نَبِّئْهُمْ عَنْ ضَیْفِ إِبْراهِیمَ (1) وَامْرَأَتُهُ قائِمَةٌ...» (2) ؛
از میهمانان ابراهیم خبردارشان کن در حالی که همسرش (ساره) سرپا بود...
وی در پذیرایی از میهمانان همسرش آنچنان مهارت داشت که حتی وقتی میهمان ناخوانده ای وارد می شد، طولی نمی کشید که به بهترین وجه مورد پذیرایی قرار می گرفت:
«... فَمَا لَبِثَ اَنْ جاءَ بِعِجْلٍ حَنیذٍ». (3) ؛
... طولی نکشید که گوساله ای بریان حاضر آورد.
شاید بر اثر این صفت کمال یعنی میهمان نوازی بود که خداوند در سن پیری حضرت اسحاق و حضرت یعقوب را توسط میهمانان ابراهیم علیه السلام به وی بشارت داد:
«... فَبَشَّرْناها بِإِسْحاقَ وَ مِنْ وَراءِ إِسْحاقَ یَعْقُوبَ» (4)
فاطمه زهرا علیها السلام نیز نمونه قائمات در اسلام است که آنقدر برای تهیه نان و غذا جهت فرزندان و میهمانان زحمت می کشید و سرپا بود که بدنش دچار آسیب می گردید. (5)
با این تفاوت که ساره با وفور و فراوانی اموال حضرت ابراهیم علیه السلام به پذیرایی از میهمانان می پرداخت و فاطمه زهرا علیها السلام در عین تنگدستی و با ایثار از میهمانان شوهرش پذیرایی می کرد.
به عنوان نمونه قرآن کریم در شرح ایثار خاندان نبوت در سوره مبارکه حشر می فرماید: «و یؤثرون علی انفسهم و لوکان بهم خصاصة»
هر چند به چیزی نیازمند باشند باز مهاجران را به خویش در آن چیز مقدم می دارند و جانشان به کلی از بخل و حسد و حرص دنیا پاک است.
شرح ماجرا: در حدیث آمده است که مردی خدمت رسول خدا صلی الله علیه و آله شرفیاب شد و از گرسنگی شکایت کرد، رسول خدا صلی الله علیه وآله شخصی را به حجره های همسران خود فرستاد تا چیزی برای مرد فقیر بیابند، اما همگی آنها گفتند: «ماعندنا الا الماء»؛ نزد ما چیزی جز آب نیست. سپس پیامبر صلی الله علیه وآله رو به اصحاب کرد و فرمود: چه کسی امشب این مرد فقیر را مهمان می کند؟ علی علیه السلام فرمود: «أنا له یا رسول الله»؛ من پذیرائیش می کنم ای رسول خدا!، پس به طرف خانه حرکت کرد و جریان را به اطلاع حضرت فاطمه علیها السلام رساند، حضرت فاطمه گفت: «ما عندنا الا قوت الصبیة و لکنا نؤثر به ضیفنا»؛ نزد ما غذایی، جز به اندازه دختر بچه ای نیست ولکن ما مهمان را بر خود مقدم می داریم. آن شب علی علیه السلام به فاطمه علیها السلام فرمود: شما بچه ها را خواب کن، من از مهمان پذیرایی می کنم. چراغها را خاموش کرد و خود به همراه مهمان سر سفره نشست، اما خود از غذا چیزی نخورد تا اینکه مهمان سیر شد، صبح همان شب آیه نهم از سوره حشر در شأن ایشان، (علی و فاطمه علیهماالسلام) نازل شد. علی علیه السلام صبح خدمت رسول خدا صلی الله علیه وآله شرفیاب شد. (بی آنکه سخنی بگوید) پیامبر صلی الله علیه و آله تبسم کرد و آیه فوق را تلاوت فرمود و ایثار آنها را ستود (6)
(1) حجر، 51.
(2) هود، 71.
(3) هود، 69.
(4) هود، 71.
(5) مسند احمد بن حنبل، ج 6، ص 289؛ جامع ترمذی، ص 3409؛ سیر اعلام النبلاء، ج 2، ص 125؛ ذخائر العقبی طبرسی، ص 51.
(6) امالی طوسی، ص 190؛ وسائل الشیعة، ج 6، ص 323.