وقتی که علی علیه السلام فاطمه علیها السلام را از رسول خدا خواستگاری کرد، پیامبر مسرور و شادمان شد، تبسم نمود و فرمود: آیا برای این امر چیزی داری؟
علی علیه السلام عرض کرد: پدر و مادرم فدای شما یا رسول الله! من چیزی را از شما پنهان نمی کنم، تمام داراییم یک شمشیر، یک زره و یک شتر آبکش (یا اسب) است و جز اینها چیزی ندارم. (1).
رسول خدا صلی اللَّه علیه و آله فرمود: شمشیر برای تو لازم است، زیرا تو مرد جنگ هستی و با آن در راه خدا جهاد می کنی. شتر نیز از لوازم زندگی است که باید با آن آبکشی نمایی و برای اهل و عیال خود کسب روزی کنی و در مسافرت ها برای باربری استفاده اش کنی، زره را به عنوان مهر زهراء علیها السلام می پذیرم. سپس فرمود: یا علی! آیا می خواهی تو را بشارتی بدهم؟ عرض کرد: بلی یا رسول الله! پدر و مادرم فدای شما باد. فرمود: تو را بشارت باد که خدای تعالی فاطمه را در آسمان به تو تزویج نمود پیش از آنکه من او را در زمین به تو تزویج کنم. (2)
مهریه حضرت زهرا علیها السلام همان «مهرالسنه» بود که پیامبر صلی اللَّه علیه و آله آن را برای همسران و دختران خود قرار داد و امامان علیهم السلام و خاندان نبوت همه همان را معیار قرار دادند، و اصرار داشتند که در همان اندازه باقی بماند، حتی در عصر امام جواد علیه السلام که وضع اقتصادی مسلمانان در سطح خوب و بالا بود، آن حضرت در ازدواج خود با دختر مأمون (هفتمین خلیفه عباسی) همان مهرالسنه را، مهر دختر مأمون قرار داد(3) .
در مورد تعیین مهریه حضرت زهرا علیها السلام روایات گوناگون نقل شده است، از مجموع آنها به دست میآید که مهریه او همان «مهرالسنه» بود، یعنی «500 درهم نقره» بود، در بعضی از روایات 480 درهم ذکر شده، و در بعضی دیگر، یک زره به اضافه فرش پوستی، با یک دست لباس بُرد.
این اختلاف، منافاتی با همدیگر ندارند، زیرا پول زره و آن فرش و لباس، معادل 500 درهم میشد، و 480 درهم نیز به خاطر تفاوت درهم ها (از قَطَری و عراقی و حجازی)، همان 500 درهم معمول حجاز بوده است.
درهم به اندازه 262 ونیم مثقال نقره است.
حضرت رضا علیهالسلام فرمود:
«ایما مؤمن خطب الی اخیه حرمته فقال: له خمسمأة درهم فلم یزوجه فقد عقه و استحق من اللَّه عز و جل ان لا یزوجه حوراء»؛
هر شخص با ایمانی که از دختر برادر دینی اش خواستگاری کند، و 500 درهم (به عنوان مهر) بدهد ولی آن برادر دینی (آن را کم بشمرد و) جواب منفی بدهد، به خواستگار، بدرفتاری و جفا کرده، و از طرف خدا سزاوار است که او را در آخرت همسر حورالعین نگرداند. (4)
(1) نهج البلاغه، حکمت 82.
(2) کشف الغمة، ص 106.
(3) وسائل الشیعة، ج 15، ص 6 - 8.
(4) فروع کافی، ج 5، ص 376.